THIỆN GIẢ BẤT BIỆN... (Sưu tầm)

Thiện giả bất biện, biện giả bất thiện. Tri giả bất bác, bác giả bất tri       ?

Tô Đông Pha đến yết kiến quan tể tướng Vương An Thạch đời Tống Thần Tông.
Đang lúc ngồi ở đại sảnh chờ Tể Tướng ra tiếp, ông nhìn thấy bài thơ viết trên vách có 2 câu:
Minh Nguyệt sơn đầu khiếu, (Trăng sáng hót đầu núi)
Hoàng Khuyển ngọa hoa tâm. (Chó vàng nằm trong lòng bông hoa)
Câu thơ vô lý quá, Tô Thức liền phóng bút viết chữ "chiếu" thay chữ "khiếu" và chữ "âm" thay chữ "tâm". Câu mới thành ra:
Minh Nguyệt sơn đầu chiếu, (Trăng sáng chiếu đầu núi)
Hoàng Khuyển ngọa hoa âm. (Chó vàng nằm dưới bóng hoa)
Khi Vương An Thạch ra tiếp chuyện thì Tô Thức kể lại việc sửa thơ của mình. Tể Tướng không nói gì, chỉ gật gù đồng ý.
Sau đó, Tể Tướng bổ nhiệm Tô Đông Pha đi trấn thủ 1 vùng phía nam. Ở đây ông được biết vùng này có loài chim Minh Nguyệt làm tổ ở đầu núi và chỉ hót vào đêm trăng sáng. Lại cũng có loài sâu Hoàng Khuyển chuyên nằm ngay trong lòng hoa hút nhụy của một loài hoa lớn . Biết mình dốt, ông gởi thư về tạ lỗi Tể Tướng.
~~
Chỉ vì chưa biết đến loài chim Minh Nguyệt và loài sâu Hoàng Khuyển nên Tô Thức thấy lạ với hai câu thơ của Vương An Thạch.Từ trước đến nay, những người kể truyện đều định hướng vào kết luận đó
Nhưng, đọc truyện, ta cũng phải khâm phục cái bản lĩnh của Vương An Thạch. Theo mình, Vương An Thạch không phải là không tranh biện, mà là tranh biện cách cao cấp. Các bạn có nghĩ thế không?

(Theo Đạo Đức Kinh chương 81)

1. Tín ngôn bất mỹ. Mỹ ngôn bất tín. Thiện giả bất biện. Biện giả bất thiện. Tri giả bất bác, bác giả bất tri.

Dịch

1. Lời chân thành không hoa mỹ. Lời hoa mỹ không chân thành. Người tốt không tranh biện, người tranh biện không tốt. Người biết không học rộng, người học rộng không biết.